ลิ้นหัวใจรั่วสามารถรักษาโดยไม่ต้องผ่าตัดได้หรือไม่ ?

“ลิ้นหัวใจรั่วรักษาโดยไม่ต้องผ่าตัดได้หรือไม่ ?”

ลิ้นหัวใจรั่วเป็นภาวะที่ลิ้นหัวใจไม่สามารถปิดได้สนิท ทำให้เลือดไหลย้อนกลับจากหัวใจห้องล่างไปยังหัวใจห้องบน ส่งผลให้หัวใจทำงานหนักขึ้นและอาจนำไปสู่ภาวะหัวใจล้มเหลวในที่สุด ผู้ป่วยมักมีอาการเหนื่อยง่าย ใจสั่น และมีอาการบวมที่ขาหรือท้อง ซึ่งส่งผลกระทบต่อคุณภาพชีวิตอย่างมาก

ในอดีต การรักษาลิ้นหัวใจรั่วต้องอาศัยการผ่าตัดเปิดหัวใจเพื่อซ่อมแซมหรือเปลี่ยนลิ้นหัวใจ ซึ่งมีความเสี่ยงและต้องใช้ระยะเวลาพักฟื้นนาน แต่ในปัจจุบัน เทคโนโลยีทางการแพทย์ก้าวหน้าไปมาก ทำให้สามารถรักษาลิ้นหัวใจรั่วได้โดยไม่ต้องผ่าตัดเปิดหัวใจ วิธีการเหล่านี้เป็นการผ่าตัดแบบแผลเล็กหรือผ่านสายสวนเพื่อเข้าไปซ่อมลิ้นหัวใจ ได้แก่

1. การซ่อมแซมลิ้นหัวใจผ่านสายสวน (Transcatheter valve repair) เป็นการใช้อุปกรณ์พิเศษผ่านสายสวนเข้าไปในหัวใจเพื่อจับขอบของลิ้นหัวใจให้ชิดกันมากขึ้น ลดการรั่วไหลของเลือด วิธีนี้เหมาะสำหรับผู้ป่วยที่มีลิ้นไมทรัลรั่วระดับปานกลางถึงรุนแรง แต่ยังไม่เหมาะสำหรับลิ้นหัวใจเอออร์ติก

2. การใส่ลิ้นหัวใจเทียมผ่านสายสวน (Transcatheter valve replacement) คือการใช้ลิ้นหัวใจเทียมพับเก็บในสายสวนแล้วสอดเข้าไปในตำแหน่งของลิ้นหัวใจเดิมที่ผิดปกติ เมื่อลิ้นเทียมถูกขยายออกก็จะทำหน้าที่แทนลิ้นเดิมที่รั่ว วิธีนี้เหมาะกับผู้สูงอายุหรือผู้ป่วยที่มีความเสี่ยงสูงในการผ่าตัดแบบเปิดหัวใจ

3. การผ่าตัดซ่อมลิ้นหัวใจแบบแผลเล็ก (Minimally invasive valve surgery) ใช้การกรีดแผลเล็กๆ ที่ผิวหน้าอกแทนการเปิดกระดูกอกเต็มรูปแบบ แพทย์สามารถเข้าถึงหัวใจผ่านช่องว่างระหว่างซี่โครงได้ เทคนิคนี้ลดความเจ็บปวด ลดเสี่ยงการติดเชื้อ และทำให้ฟื้นตัวได้เร็วขึ้น

4. การใช้คลิปหนีบลิ้นไมทรัล (MitraClip) เป็นอุปกรณ์ขนาดเล็กที่ถูกสอดเข้าไปผ่านสายสวนจากหลอดเลือดดำที่ขาหนีบ เพื่อจับขอบลิ้นไมทรัลทั้งสองด้านเข้าหากัน อุปกรณ์นี้เหมาะสำหรับผู้ป่วยที่มีลิ้นไมทรัลตีบและไม่สามารถผ่าตัดเปิดหัวใจได้

อย่างไรก็ตาม การรักษาลิ้นหัวใจรั่วแบบไม่ต้องผ่าตัดเปิดหัวใจก็ยังมีข้อจำกัดอยู่บ้าง ได้แก่ ไม่สามารถใช้ได้กับลิ้นหัวใจที่ผิดรูปอย่างรุนแรง หรือมีหินปูนเกาะเป็นจำนวนมาก และยังไม่เหมาะสมสำหรับผู้ที่ลิ้นหัวใจพัง ซึ่งจำเป็นต้องเปลี่ยนลิ้นหัวใจทั้งชิ้น ดังนั้น จึงต้องพิจารณาเลือกวิธีการรักษาให้เหมาะสมกับสภาพของผู้ป่วยแต่ละราย

กล่าวโดยสรุป เทคโนโลยีการรักษาลิ้นหัวใจรั่วในปัจจุบันก้าวหน้าไปมาก สามารถรักษาได้โดยไม่ต้องผ่าตัดเปิดหัวใจแล้ว ด้วยการซ่อมแซมผ่านสายสวน การใส่ลิ้นเทียม หรือการผ่าตัดผ่านแผลเล็ก ซึ่งมีความปลอดภัยและประสิทธิผลสูง แต่ก็ยังมีข้อจำกัดบ้างสำหรับผู้ป่วยบางกลุ่ม จึงจำเป็นต้องปรึกษากับแพทย์ผู้เชี่ยวชาญด้านหัวใจเพื่อวางแผนการรักษาที่เหมาะสมต่อไป